Dit artikel verscheen op woensdag 23 september:
Laat ik beginnen met te zeggen, Griet, dat ik geen academicus ben.
Geen wetenschapster, geen filosofe.
Een boek zoals Darwin voor dames schrijven, is aan mij niet besteed.
Gelukkig, doe jij dat.
Wat wel aan mij besteed is, is iets te zeggen over Sisterhood.
Ik ben geboren in vele vrouwennesten.
Tot mijn achttiende dacht ik dat de wereld vorm gegeven werd door vrouwen.
Mijn moeder en haar zussen. Mijn leerkrachten en de schooldirectrice. De leidsters bij de gidsen.
Mijn grootmoeders. De meisjes in mijn klas. Mijn zus. Allemaal krachtige vrouwen.
Het wel en wee van Sisterhood is me met de paplepel in gegeven. Dat zit in mijn DNA.
Vijfentwintig jaar al, werk ik met leergroepen en teams rond samenwerkingsdynamieken,
in allerlei organisaties, in allerlei samenstellingen: vrouwen alleen, mannen alleen, gemengde groepen, allemaal vrouwen + één man, allemaal mannen + één vrouw.
Professionals uit verschillende lagen van de hiërarchie. Uit heel diverse contexten.
Ik ben bevoorrechte getuige geweest van hoe dat anders werkt, mannen onder elkaar en vrouwen onder elkaar. Het ene niet beter of slechter. Wel anders.
En de voorbije tien jaar heb ik me specifiek ook toegelegd op het werken met vrouwen.
Op Sisterhood. In cirkels, in netwerken, in gatherings. In-company en inter-company.
Heb ik zowat alle boeken en artikels verslonden die je daarover kan vinden.
En durf ik zeggen dat ik een ervaringsdeskundige experte ben in (het creëren van) Sisterhood.
Vandaaruit kan ik niet anders, dan reageren op je column.
Sisterhood is zeldzaam, ja. In mannelijke contexten.
En de werelden die je aanhaalt in je column worden veelal nog door mannen en/of het masculiene ingekleurd.
De bedrijfswereld, de mediawereld, de klassieke netwerken.
In die contexten is de manier van interageren met elkaar, ingegeven door hoe mannen onderling groep vormen. Verbinding ontstaat -zoals je ook aangaf- door samen dingen te doen, door elkaar uit te dagen. Door zich te meten met elkaar. Letterlijk en figuurlijk.
Door van mening te verschillen. Door op overtuigende wijze en snel, scherpe argumenten te poneren. Door humor.
De camaraderie onder mannen is krachtig en prachtig.
Om je als vrouw te handhaven in zo’n context, heb je mee te doen – en ‘one of the boy’s te worden- , of erbuiten te vallen. Voor veel vrouwen is dit -zo hoor ik- een belangrijke reden om te passen om door te groeien.
De ‘camaraderie’ onder vrouwen is óók krachtig en prachtig. Iets complexer weliswaar. En vooral: gedijt niet in een context waar banden gesmeed worden op basis van ‘winnen’. Integendeel.
Sisterhood werkt hélemaal anders. Sisterhood ontstaat wanneer vrouwen ongestoord bij elkaar kunnen zijn. Tijd hebben.
En zich voldoende op hun gemak weten om persoonlijke verhalen te delen. Om te vertellen waar ze tegen aan lopen. Waar ze onzeker over zijn. Waar ze mee struggelen.
En ook wat hen blij maakt.
En zich daarin gehoord en (h)erkend te weten door de anderen. Vast te kunnen stellen dat ze niet alleen zijn met hun bekommernissen en uitdagingen.
Geen gesus. Geen getroost. Geen goede raad. Geen tips en tricks. Geen argumenten. Geen discussie. Geen oordelen. Geen zwaaiende vingertjes. Geen kritiek.
Gehoord worden. En begrepen worden.
En achteraf: geen geroddel. Geen door gefluister van verhalen. Geen misbruik van het delen.
That is it. Zo ontstaat Sisterhood.
Veel mensen -mannen én vrouwen- doen bovendien neerbuigend over dit gebeuren. ‘Thee-kransjes. Zelf-hulpgroepen. Gezaag en geklaag. Tijdverspilling. Leidt tot niks.’
Zij gaan daarmee evenwel voorbij aan de fenomenale kracht van die ‘kransjes’, aan wat Sisterhood in alle subtiliteit oplevert:
Vrouwen die de moed verzamelen om tóch te gaan staan in pittige omstandigheden, om tóch te doen wat ze te doen hebben, op geheel eigen wijze -in het bedrijfsleven, de politiek, de media, in hun persoonlijk leven- onvoorwaardelijk gesteund door een hele schare van andere vrouwen.
Het Ripple-effect. Vrouwen geïnspireerd door hun Sisterhood - zij het rond ondernemerschap, sensualiteit of vrouw -zijn, …- nemen dit mee in al hun andere contacten. In hun gesprekken. In hun acties. In hun manier van doen en zijn. Het feminiene deint uit. Het is een cliché-beeld dat wel dient: Sisterhood creëert eindeloos veel rimpels, zoals een steen die je in het water gooit. Sisterhood impacteert. Veelal op weinig tastbare, meetbare en planbare manier. Doch onmiskenbaar, voor wie er oog voor heeft.
Mijn punt is, Griet, Sisterhood heeft een andere voedingsbodem nodig dan diegene die je veelal vindt in de door jou aangehaalde contexten. En een voldoende aantal vrouwen die bereid zijn om naast de masculiene manier van verbinden ook de feminiene (terug) te waarderen en aan te gaan.
Het verbaast me daarom niks, dat jullie daar -ver weg in de Ardennen- een glimps van Sisterhood hebben ervaren.
Het kàn, op vrouwelijke wijze verbinden. Het zit óók in ons DNA. We zijn niet enkel gewired om als queen bees of als bitchen te functioneren. Gedrag dat al te makkelijk getriggerd wordt in de huidige professionele contexten.
Voor echte Sisterhood is zelfs wetenschappelijke evidentie. Ik verwijs graag naar het onderzoek van Dr. Shelley E. Taylor en collega’s. En hun Tend & Befriend theorie (2000).
Maar dat is eerder jouw domein. Dat laat ik graag aan jou over.
Wat mij betreft, mocht ‘vanzelfsprekende’ Sisterhood je intussen benieuwen: heel welkom in een cirkel!
PS: Er zijn trouwens ook -alsmaar meer- mannencirkels. Ook niet alle mannen gedijen in de eerder aangehaalde contexten. En/of er zijn mannen die ook behoefte hebben aan bijtanken, aan af en toe een andere -meer feminiene- manier van verbinden.
Foto’s: Christina@wocintechchat.com